19.10.2025 Aula Magna Pałacu Branickich – godz.19.00 – Muzyka na dworze Habsburgów

Aula Magna Pałacu Branickich

Kilińskiego 1 w Białymstoku

19.10.2025 r.,  godz. 19.00

Wstąpienie cesarza Ferdynanda II na tron Świętego Cesarstwa Rzymskiego w 1619 roku i przeniesienie jego dworu, w tym muzyków, z Grazu do Wiednia oznaczało koniec dominacji Niderlandów i początek ery włoskiej w muzyce wiedeńskiej, która miała trwać przez następne 100 lat. Ferdynand, który odwiedził Wenecję w 1598 roku i osobiście zetknął się z najnowszą muzyką włoską, zintensyfikował muzyczną więź z Włochami, obejmując tron arcyksięcia. W 1614 roku Ferdynand zaangażował już dwóch Wenecjan – Giovanniego Priuliego jako kapelmistrza i Giovanniego Valentiniego jako organistę.
Canzony Priuliego są stylistycznie bardzo zbliżone do kanonów jego współczesnych z Wenecji, ale za Valentiniego szkoła wiedeńska wypracowała własny styl i brzmienie.
Podczas gdy we Włoszech instrumenty dęte nie odgrywały już znaczącej roli po 1630 roku, w Wiedniu kontrastujące barwy dźwięku stały się elementem konstrukcyjnym. Szczególne połączenie skrzypiec, cornetto, puzonu i dulcjanu, w którym optymalnie transparentne brzmienie czterech odrębnych barw dźwiękowych łączy się w jednorodną całość, było stosowane przez cały wiek, a nawet w następnym stuleciu, przez Fuxa. Zarówno Bertali, jak i Schmelzer, który prawdopodobnie był jego uczniem, w pełni wykorzystywali dostępne barwy i wykazywali się niezwykłym wyczuciem nietypowych zestawień instrumentalnych i subtelnych wariantów barwy.
Strukturalnie sonaty zespołowe Bertaliego i Schmelzera wykazują wpływ słynnej Sonaty koncertującej w stylu moderno, wydanej w latach 1621 i 1629 przez wenecjanina Dario Castello. Typowe dla tych współczesnych sonat wieloczęściowych są kontrasty metrum i tempa oraz naprzemienne występowanie sekcji dla całego zespołu z sekcjami solowymi dla każdego instrumentu, niekiedy rozdzielonymi ritornelami.
Nowym elementem w muzyce Schmelzera było włączenie elementów austriackich, czeskich i węgierskich pieśni i tańców ludowych, co pozwoliło stworzyć niepowtarzalny, osobisty styl.

Czytaj dalej 19.10.2025 Aula Magna Pałacu Branickich – godz.19.00 – Muzyka na dworze Habsburgów