19.10.2025 Aula Magna Pałacu Branickich – godz.19.00 – Muzyka na dworze Habsburgów

Aula Magna Pałacu Branickich

Kilińskiego 1 w Białymstoku

19.10.2025 r.,  godz. 19.00

Wstąpienie cesarza Ferdynanda II na tron Świętego Cesarstwa Rzymskiego w 1619 roku i przeniesienie jego dworu, w tym muzyków, z Grazu do Wiednia oznaczało koniec dominacji Niderlandów i początek ery włoskiej w muzyce wiedeńskiej, która miała trwać przez następne 100 lat. Ferdynand, który odwiedził Wenecję w 1598 roku i osobiście zetknął się z najnowszą muzyką włoską, zintensyfikował muzyczną więź z Włochami, obejmując tron arcyksięcia. W 1614 roku Ferdynand zaangażował już dwóch Wenecjan – Giovanniego Priuliego jako kapelmistrza i Giovanniego Valentiniego jako organistę.
Canzony Priuliego są stylistycznie bardzo zbliżone do kanonów jego współczesnych z Wenecji, ale za Valentiniego szkoła wiedeńska wypracowała własny styl i brzmienie.
Podczas gdy we Włoszech instrumenty dęte nie odgrywały już znaczącej roli po 1630 roku, w Wiedniu kontrastujące barwy dźwięku stały się elementem konstrukcyjnym. Szczególne połączenie skrzypiec, cornetto, puzonu i dulcjanu, w którym optymalnie transparentne brzmienie czterech odrębnych barw dźwiękowych łączy się w jednorodną całość, było stosowane przez cały wiek, a nawet w następnym stuleciu, przez Fuxa. Zarówno Bertali, jak i Schmelzer, który prawdopodobnie był jego uczniem, w pełni wykorzystywali dostępne barwy i wykazywali się niezwykłym wyczuciem nietypowych zestawień instrumentalnych i subtelnych wariantów barwy.
Strukturalnie sonaty zespołowe Bertaliego i Schmelzera wykazują wpływ słynnej Sonaty koncertującej w stylu moderno, wydanej w latach 1621 i 1629 przez wenecjanina Dario Castello. Typowe dla tych współczesnych sonat wieloczęściowych są kontrasty metrum i tempa oraz naprzemienne występowanie sekcji dla całego zespołu z sekcjami solowymi dla każdego instrumentu, niekiedy rozdzielonymi ritornelami.
Nowym elementem w muzyce Schmelzera było włączenie elementów austriackich, czeskich i węgierskich pieśni i tańców ludowych, co pozwoliło stworzyć niepowtarzalny, osobisty styl.


Wykonawcy:

Musica Fiata
w składzie:
Roland Wilson — kornet, dyrygent
Claudia Mende — skrzypce
Siavash Sabetrohani — skrzypce,
Alexander Brungert  — puzon
Clemens Erdmann — puzon
Adrian Rovatkay — dulcjan
Arno Schneider — pozytyw

Program:

Giovanni Priuli Canzon Terza  à 6
(1575-1629)
Giovanni Valentini     Sonata à 4
(1582-1649) violino,cornettto,trombone,fagotto
Antonio Bertali Sonata à 3, due violini e fagotto
(1605-1669)
Antonio Bertali Sonata à 4,violino,cornettto,trombone,fagotto
Giovanni Battista Buonamente Sonata a 4 due violini e due bassi
Giovanni Battista Buonamente Canzona à 6
—————
Giovanni Battista Buonamente     Sonata à 5 violino
( ? -1642)     cornetto e tre tromboni
Johann Heinrich Schmelzer Sonata à 4 „La Carolietta”
(1623-1689) violino,cornetto,trombone,e fagotto
Johann Heinrich Schmelzer Sonata à 2 violino e fagotto
Antonio Bertali Sonata à 3,due violini e trombone
Johann Kaspar Kerll Passacaglia
(1627-1693)
Giovanni Priuli Canzon Quarta à 6

Zespół Musica Fiata powstał w 1976 roku jako zespół specjalizujący się w wykonywaniu muzyki XVI i XVII wieku na instrumentach historycznych. Intensywne studia nad źródłami praktyki wykonawczej, technikami gry i oryginalnymi instrumentami z tamtego okresu pozwoliły zespołowi wypracować styl muzyczny oparty na mowie i charakterystycznym brzmieniu, które nadaje przejrzystości nawet najbardziej gęstym fakturom. Musica Fiata występowała na festiwalach w całej Europie, m.in.: Musica Antiqua Brügge, Prager Frühling, Kopenhagen Early Music Festival, Oude Muziek Utrecht, Musica Antiga Barcelona, Wenecja, Ravenna Festival, Jerusalem Festival Israel, Ansbacher Bachwochen, Styriarte Graz, Wratislavia Cantans Breslau, York Early Music Festival, Semana Santa Madrid und Santiago, Trigonale Kärnten, Oslo Church Music Festival, Guido di Arezzo Festival, Musique Ancienne Ribeauvillé, Bachfest Leipzig, Musikfest Bremen, a także w Singapurze i Meksyku.

Musica Fiata nagrała ponad 50 płyt CD, głównie z muzyką XVII wieku, ale także płyty z muzyką od Lasso do Vivaldiego dla Sony Classical, Deutsche Harmonia Mundi i CPO-.
W Polsce Musica Fiata występowała na festiwalach we Wrocławiu, Döttingen, Świdnicy i Krakowie. Ich wykonanie w 2017 roku Mszy Reformacyjnej Schütza i Praetoriusa w ramach Festiwalu „Pieśń Naszych Korzeni” w Jarosławiu było transmitowane nie tylko w Polsce, ale i w wielu krajach Europy.

(c)EberhardZummach zummach@gmx.de

ROLAND WILSON

Roland Wilson początkowo studiował grę na trąbce w Royal College of Music w Londynie. Jego zainteresowanie muzyką XVI i XVII wieku skłoniło go do podjęcia nauki gry na kornecie i podjęcia studiów w Królewskim Konserwatorium w Hadze. Często występował z czołowymi zespołami, zanim skoncentrował się na dyrygowaniu MUSICA FIATA i LA CAPELLA DUCALE, prowadząc niezbędne badania nad historyczną praktyką wykonawczą i redagując dotychczas nieznane utwory. Jego występy charakteryzują się łączeniem inspiracji historycznej z artystyczną. Jego dogłębna znajomość muzyki pozwoliła mu zrekonstruować częściowo zachowane dzieła Gabrielego, Bibera, Schütza, Scheidta i Buxtehudego. Jego badania były wspierane przez Land Berlin oraz Pełnomocnika ds. Kultury i Mediów Rządu Federalnego Niemiec w ramach programu Neustart Kultur.